Doel

Het doel van deze module is om je inzicht te geven in obligaties, hun werking, en hun rol in een beleggingsportefeuille. We bespreken de voordelen en risico’s van obligaties en hoe ze zich verhouden tot aandelen op het gebied van rendement en risico.

Inhoud

1. Wat zijn Obligaties, en Hoe Werken Ze?

Obligaties zijn schuldbewijzen die worden uitgegeven door overheden, bedrijven of andere instellingen om kapitaal aan te trekken. Wanneer je een obligatie koopt, leen je in feite geld aan de uitgever van de obligatie (bijvoorbeeld een overheid of een bedrijf) in ruil voor een vaste rentevergoeding over een bepaalde periode. Aan het einde van de looptijd, ook wel de vervaldatum genoemd, wordt de hoofdsom van de obligatie aan de belegger terugbetaald.

Belangrijkste kenmerken van obligaties:

• Hoofdsom: Het bedrag dat de belegger uitleent aan de uitgever, ook wel de nominale waarde genoemd.
• Couponrente: De jaarlijkse rentevergoeding die de uitgever betaalt aan de obligatiehouder. Deze rente is meestal een vast percentage van de hoofdsom.
• Looptijd: De periode waarvoor de obligatie is uitgegeven, bijvoorbeeld 5, 10 of 30 jaar. Aan het einde van de looptijd betaalt de uitgever de hoofdsom terug aan de obligatiehouder.
• Uitgever: Obligaties worden uitgegeven door verschillende soorten instellingen, waaronder nationale overheden (staatsobligaties), lokale overheden (gemeentelijke obligaties) en bedrijven (bedrijfsobligaties).

Obligaties worden meestal beschouwd als een stabielere investering dan aandelen, omdat de rentevergoeding doorgaans vaststaat en de terugbetaling van de hoofdsom aan het einde van de looptijd bijna altijd gegarandeerd is, vooral bij obligaties van kredietwaardige uitgevers.

2. Risico’s en Voordelen van Obligatie-Investeringen

Obligaties worden vaak gezien als een veiligere investering in vergelijking met aandelen, maar ze zijn niet risicoloos. Het is belangrijk om de risico’s en voordelen van obligatie-investeringen goed te begrijpen om een weloverwogen keuze te maken.

Voordelen van obligaties:

• Stabiele inkomstenstroom: Obligaties bieden een vaste rentevergoeding (couponrente) gedurende de looptijd. Dit maakt obligaties aantrekkelijk voor beleggers die op zoek zijn naar een stabiele inkomstenstroom, bijvoorbeeld gepensioneerden.
• Kapitaalbehoud: Aan het einde van de looptijd wordt de hoofdsom van de obligatie terugbetaald, wat zorgt voor kapitaalbehoud, mits de uitgever financieel stabiel blijft.
• Lager risico: Obligaties zijn over het algemeen minder volatiel dan aandelen, vooral staatsobligaties van kredietwaardige landen. Ze worden vaak beschouwd als een veilige haven, vooral tijdens economische onzekerheid.

Risico’s van obligaties:

• Renterisico: Obligaties zijn gevoelig voor renteveranderingen. Als de marktrente stijgt, dalen de prijzen van bestaande obligaties, omdat nieuwe obligaties dan een hogere rente bieden. Dit betekent dat je verlies kunt lijden als je besluit je obligaties vóór de vervaldatum te verkopen.
• Kredietrisico: Het kredietrisico is het risico dat de uitgever van de obligatie niet in staat is om de rente of de hoofdsom terug te betalen. Obligaties van kredietwaardige overheden hebben over het algemeen een laag kredietrisico, terwijl bedrijfsobligaties, vooral die met een lage kredietwaardigheid (ook wel “high-yield” of “junk bonds” genoemd), een hoger kredietrisico hebben.
• Inflatierisico: De vaste rentevergoeding van obligaties kan aan waarde inboeten als de inflatie stijgt. Dit komt omdat de koopkracht van de ontvangen rente en hoofdsom daalt bij hogere inflatie.
• Liquiditeitsrisico: Sommige obligaties kunnen moeilijk verhandelbaar zijn, vooral die van kleinere bedrijven of overheden. Dit betekent dat je ze mogelijk niet snel kunt verkopen tegen een redelijke prijs als je contant geld nodig hebt.

3. Hoe Obligaties Verschillen van Aandelen in termen van Rendement en Risico

Obligaties en aandelen zijn twee verschillende soorten activa, elk met hun eigen kenmerken, rendement en risicoprofielen. Het is belangrijk om te begrijpen hoe ze verschillen, omdat dit helpt bij het bouwen van een goed gebalanceerde beleggingsportefeuille.

Rendement en risico:

• Obligaties: Obligaties bieden doorgaans een lager rendement dan aandelen, omdat ze minder risicovol zijn. Het rendement op obligaties komt voornamelijk uit de vaste rentevergoeding, en de uiteindelijke terugbetaling van de hoofdsom is meestal gegarandeerd. Staatsobligaties van kredietwaardige landen, zoals Nederland of de Verenigde Staten, worden vaak als zeer veilig beschouwd en hebben een lager rendement, terwijl bedrijfsobligaties met een lagere kredietwaardigheid meer rente betalen om het hogere risico te compenseren.
• Aandelen: Aandelen hebben historisch gezien een hoger rendement opgeleverd dan obligaties, maar gaan gepaard met meer volatiliteit. Het rendement op aandelen is afhankelijk van de prestaties van het bedrijf en de marktomstandigheden. Aandelen hebben geen gegarandeerd rendement, en hun waarde kan sterk schommelen op basis van marktsentiment en bedrijfsresultaten.

Invloed op de portefeuille:

• Obligaties worden vaak gebruikt om stabiliteit en regelmatige inkomsten aan een portefeuille toe te voegen. Ze kunnen een buffer vormen tegen marktschommelingen omdat ze meestal minder volatiliteit vertonen dan aandelen.
• Aandelen worden gebruikt voor kapitaalgroei en kunnen aanzienlijke winsten opleveren, maar ze brengen ook een hoger risico met zich mee. Een goed gebalanceerde portefeuille bevat vaak een mix van obligaties en aandelen om een optimale verhouding tussen risico en rendement te bieden.

Reactie op economische veranderingen:

• Obligaties: Obligaties reageren sterk op renteveranderingen. Wanneer de rente stijgt, worden nieuwe obligaties aantrekkelijker, wat de waarde van bestaande obligaties verlaagt. In periodes van economische onzekerheid worden obligaties vaak gezien als een veilige investering, omdat ze stabiliteit kunnen bieden.
• Aandelen: Aandelen reageren vaak positief op economische groei omdat bedrijven hun winst kunnen vergroten. Echter, tijdens economische dalingen kunnen aandelenkoersen sterk dalen, omdat de winstvooruitzichten verslechteren.

Obligaties spelen een belangrijke rol in een beleggingsportefeuille door stabiliteit te bieden en risico’s te verminderen. Ze vormen een aanvulling op aandelen, die doorgaans een hoger rendement bieden maar ook volatieler zijn. In de volgende modules gaan we verder met andere investeringsopties en bespreken we hoe obligaties en aandelen samen een gebalanceerde portefeuille kunnen vormen.